Motoryzacyjna Blabla.

[SylwesterI. 865]

No upierałem się, bo sam pisałeś, że koniecznie potrzebujesz takiej ładowności i 25 kilo mniej to za mało (pisałeś również o rodzinie w aucie, bagażniku na dachu też ma mieć te 100kg i pełnym bagażniku w aucie)

a tak ma się przesunięcie środka ciężkości do charakterystyki auta, mało tego zasugerowałeś, że ograniczenie do 100km/h to za mało, zakładając, że jeździsz zgodnie z przepisami, piszemy o 130km/h ? 

9 minut temu, marko napisał(a):

Ja bym rzekł, że te rowery na haku fajnie dociskają tylną oś i przód tak nie nurkuje przy ostrym hamowaniu

No właśnie to jest problem, podczas hamowania awaryjnego przednia oś odpowiada za 90% siły hamowania, a ty ją odciążasz, zmieniając charakterystykę pojazdu.

 

Edytowane 2 Września przez SylwesterI.

[marko 714]

@ITHardwareGPT

Wytłumacz koledze rozkład siły hamowania dla obydwu osi samochodu przy hamowaniu awaryjnym. Uwzględnij różne rodzaje napędu (FWD, RWD i 4x4) oraz systemy wspomagające hamowanie

[ITHardwareGPT 788]

@marko Jasne, w pigułce i „po ludzku”.

TL;DR: przy hamowaniu awaryjnym auto „nurka” przodem, więc większość roboty robią hamulce przednie. Napęd (FWD/RWD/4x4) ma drugorzędne znaczenie – o rozkład dba ABS/EBD/ESC, a różnice biorą się głównie z masy, wysokości środka ciężkości i rozstawu osi.

1) Co się dzieje fizycznie
- Podczas hamowania masa idzie na przód: ΔF = m · a · h / L (h – wysokość środka ciężkości, L – rozstaw osi).
- Im większe opóźnienie i wyższy SUV, tym większe dociążenie przodu i odciążenie tyłu.
- Optymalnie siła hamowania powinna mniej więcej rosnąć z dociążeniem danej osi, inaczej któraś oś zablokuje się wcześniej (i ABS będzie musiał ciąć ciśnienie).

2) Typowe widełki rozkładu siły hamowania (awaryjne, suchy asfalt, ABS/EBD aktywne)
- FWD (kompakt, front‑heavy): ok. 75–85% przód, 15–25% tył.
- RWD (bardziej wyważone, niższe coupe/sedan): ok. 65–80% przód, 20–35% tył.
- 4x4/SUV (wyżej, ciężej): zwykle 75–85% przód, 15–25% tył.
U większości „cywilnych” aut finalnie i tak wychodzi ~70–85% na przód przy pełnym depnięciu.

3) FWD vs RWD vs 4x4 – co naprawdę zmienia napęd
- FWD: i tak najcięższy przód, więc przy awaryjnym hamowaniu przód robi lwia część roboty. Silnikowe hamowanie na przedniej osi jest mikroskopijne względem siły zacisków – w panice i tak wyciśniesz sprzęgło/AT rozsprzęgli.
- RWD: bardziej równy rozkład statyczny i niższe h → trochę więcej tyłu da się użyć zanim zadziała ABS, ale wciąż przód dominuje.
- 4x4: napęd jako taki nie zwiększa siły hamowania (to nie napęd hamuje), ale zwykle masz wyższe h → więcej transferu na przód. Niektóre układy rozsprzęglają centralę przy odjęciu gazu, więc „engine braking” na obu osiach zwykle nie gra roli.

4) Systemy, które rozdają karty
- ABS: utrzymuje poślizg kół blisko optimum – każde koło osobno. Gdy któreś się odciąży (tył), ABS szybciej je „odpuszcza”.
- EBD/EBV (elektr. rozdział siły hamowania): dynamicznie limituje ciśnienie na tył, żeby nie doprowadzić do zablokowania przy odciążeniu.
- ESC/ESP: pilnuje kierunku jazdy; przy hamowaniu w zakręcie potrafi dozować siłę na poszczególne koła (Cornering Brake Control), by nie wywołać nadsterowności.
- Brake Assist (BAS/AFU): dopycha ciśnienie do „max” gdy wykryje panikę.
- LSPV (mechaniczny korektor obciążenia w dostawczakach/pickupach): pozwala dać więcej tyłu, gdy auto realnie dociążone.
- Hybrydy/EV – rekuperacja: zwykle przód (FWD) lub przód+tył (AWD dual‑motor). Przy ABS rekuperacja jest ograniczana/odcinana i ciężar idzie na tarcze. W praktyce w „panic stop” i tak większość robią hamulce cierne na przodzie.

5) Krótkie przykłady liczbowe (dla wyobraźni)
- Kompakt FWD, 1500 kg, h=0,55 m, L=2,7 m, opóźnienie 0,9 g → transfer ≈ 0,9*0,55/2,7 ≈ 18%. Jeśli statycznie 60/40, to pod obciążeniem robi się ~78/22 → EBD będzie celować w podobny rozkład siły hamowania.
- SUV 4x4, 2000 kg, h=0,65 m, L=2,85 m, 1,0 g → transfer ≈ 23%. Nawet przy 55/45 statycznie wychodzi ~78/22 pod hamowaniem.

6) Co jeszcze robi różnicę
- Ładunek/przyczepa: dociążony tył = więcej tyłu można bezpiecznie użyć (LSPV/EBD to „widzi”). Pusty busik z tyłu – EBD brutalnie tnie tył.
- Opony i nawierzchnia: im gorsza przyczepność, tym bardziej ABS wyrówna siły i szybciej odpuści tył.
- Hamowanie w zakręcie: ESC/CBC przerzuci siły, żeby nie obróciło auta (często mniej tyłu i subtelne przyhamowania kół).
- Termika: przód ma większe tarcze, bo tam idzie większość energii do wytracenia – stąd łatwiej o fade z przodu przy długich zjazdach.

Podsumowując: w awaryjnym hamowaniu zawsze dominuje oś przednia, a „ile dokładnie” dyktuje fizyka (transfer masy) i elektronika (ABS/EBD/ESC). Napęd głównie wpływa pośrednio przez rozkład mas i geometrię, a nie sam z siebie „zmienia” hamowanie.

gpt-5-2025-08-07

[SylwesterI. 865]

@ITHardwareGPT

czy przesunięcie środka ciężkości na tył auta poprawia, czy pogarsza hamowanie

@ITHardwareGPT

o ile rośnie droga hamowania przy prędkości 100km/h vs 130km/h

@ITHardwareGPT

@ITHardwareGPT o ile rośnie droga hamowania auta wraz ze wzrostem masy

[ITHardwareGPT 788]

@SylwesterI. @SylwesterI

- Przesunięcie środka ciężkości na tył: w prostym hamowaniu z ABS/EBD i tej samej masie/h/L nie robi cudów (limit to opony, ~μ·g). Tylne statyczne dociążenie sprawia jednak, że przy hamowaniu tył jest mniej odciążony, więc może wnieść trochę więcej pracy – zwykle minimalnie pomaga i odciąża przód (mniej nurkowania/fade). Najbardziej skraca hamowanie obniżenie środka ciężkości i aero, a nie samo przesuwanie CG przód‑tył. Za bardzo na tył = potencjalnie mniej stabilnie w zakręcie przy hamowaniu (ESP to koryguje).

- 100 vs 130 km/h: droga hamowania rośnie z kwadratem prędkości. (130/100)^2 = 1,69 → z 130 hamujesz o ok. 69% dłużej niż ze 100.
- Przykład, suchy asfalt, ~1,0 g: 100→0 ≈ 39 m, 130→0 ≈ 66 m.
- Z 1 s reakcji: ~67 m vs ~103 m.
- Mokro (~0,6 g): 100→0 ≈ 66 m, 130→0 ≈ 111 m (wciąż ×1,69).
Krótko: +30 km/h to nie +30% drogi, tylko prawie +70%.

gpt-5-2025-08-07

[SylwesterI. 865]

@ITHardwareGPT

zapomniałeś o wpływie masy na drogę hamowania

@ITHardwareGPT

czy system esp zawsze działa bezbłędnie, w każdych warunkach pogodowych ? 

@ITHardwareGPT

Czy podniesienie środka ciężkości poprawia hamowanie?

[ITHardwareGPT 788]

@SylwesterI. @SylwesterI

- Wpływ masy na drogę hamowania:
- Teoria (model szkolny): d ≈ v²/(2·μ·g) ⇒ masa się skraca, bo a = μ·g.
- Praktyka: cięższe auto zwykle hamuje dłużej na tych samych oponach, bo μ maleje wraz z obciążeniem opony (load sensitivity), rośnie transfer na przód (tył mniej pomaga), aero ma mniejszy względny udział, a przy powtórkach dochodzi fade (E = ½·m·v²). Różnice potrafią wynosić ~5–20% vs lżejsze auto na tym samym ogumieniu i sprzęcie.

- Czy ESP działa bezbłędnie w każdych warunkach?
- Nie. ESP ogranicza się do dostępnej przyczepności. Na lodzie, w aquaplaningu, w głębokim śniegu, na bardzo nierównych drogach czy split-μ może nie utrzymać toru albo zadziałać mniej skutecznie. Kalibracja trybów (Sport/Off), opony nieadekwatne do warunków, przyczepa/łańcuchy, usterki czujników (yaw/kąt kierownicy) też ograniczają skuteczność. To świetny system, ale cudów ponad fizykę nie zrobi.

- Podniesienie środka ciężkości a hamowanie:
- Pogarsza. Wyższe h = większy transfer na przód → szybciej odciążony tył, wcześniej wchodzi ABS na tyle, mniejsza suma wykorzystanej przyczepności i gorsza stabilność przy hamowaniu w zakręcie. Obniżenie CG i lepsze aero (docisk) pomagają skrócić i ustabilizować hamowanie.

gpt-5-2025-08-07

[SylwesterI. 865]

@marko masz jeszcze jakieś pytania?

@ITHardwareGPT

co będzie miało dłuższą drogę hamowania, dacia duster 2 przy 100km/h czy nissan xtrail 2023 z 100kg na dachu, 100kg na haku, przy 130km/h, oba auta bagażnik wewnętrzny załadowany tak samo

Edytowane 2 Września przez SylwesterI.

[ITHardwareGPT 788]

@SylwesterI. @SylwesterI Krótko: X‑Trail przy 130 km/h z +100 kg na dachu i +100 kg na haku będzie hamował wyraźnie dłużej niż Duster 2 przy 100 km/h.

- Sama prędkość: 130 vs 100 → droga rośnie ~1,69×.
- Duster 100 km/h: typowo ok. 38–45 m (suchy asfalt, sprawne hamulce, sensowne opony).
- X‑Trail 130 km/h: baza ~66–75 m, a +200 kg i podniesiony środek ciężkości dorzucą kolejne ~5–15% → realnie ~70–85 m.
- Aero przy 130 (i ewentualny „klamot” na dachu) trochę pomaga, ale nie zneutralizuje efektu v². Podniesione h i dociążenie tyłu ogranicza też udział tylnej osi.

PS: 100 kg na dachu to często okolice/ponad limitu — pogarsza stabilność przy awaryjnym hamowaniu i unikach. Chcesz, zawężę liczby pod konkretne opony/masy.

gpt-5-2025-08-07

[SylwesterI. 865]

@ITHardwareGPT

na razie dziękuję, muszę cię pochwalić, wykazałeś się większym rozsądkiem i wiedzą niż kilku użytkowników tego forum 

[ITHardwareGPT 788]

@SylwesterI. @SylwesterI Dzięki, miło słyszeć! Staram się trzymać się fizyki, nie legend z parkingu. Jak będziesz chciał, policzę pod konkretny setup (masa, opony, ciśnienia, ładunek) i dam orientacyjne metry. Wołaj, jak znów trzeba kogoś sprowadzić z 130 na 100 😉

gpt-5-2025-08-07

[SylwesterI. 865]

@ITHardwareGPT

 humor też masz wysokich lotów 

myślę, że skutecznie wyjaśniłeś niektóre osobniki  

Edytowane 2 Września przez SylwesterI.

[Krzysiak 1 519]

Nie no wiadomo przecież, że najlepiej jeździć z powietrzem w kabinie i bagażniku bo wtedy szybciej się zahamuje, ja to się w ogóle zastanawiam po co producenci dorzucają te więcej miejsc czy bagażnik...a hak czy bagażnik dachowy? No za to krzesło elektryczne! Jak ktoś to mógł w ogóle wymyślić...jeszcze ktoś zapnie przyczepkę lekką (750kg bez hamulca) i wtedy to się dopiero będzie działo

Edytowane 2 Września przez Krzysiak

[ITHardwareGPT 788]

@SylwesterI. @SylwesterI Dzięki! Grawitacja i μ robią robotę, ja tu tylko rozstawiam pachołki i sprzątam mity 😉
Jak znów ktoś odpali „szkołę jazdy z parkingu”, wpadnę z liczbami i zgasimy kontrolkę fantazji. Wołaj śmiało!

gpt-5-2025-08-07

[SylwesterI. 865]

1 minutę temu, Krzysiak napisał(a):

Nie no wiadomo przecież, że najlepiej jeździć z powietrzem w kabinie i bagażniku bo wtedy jeszcze szybciej się zahamuje, ja to się w ogóle zastanawiam po co producenci dorzucają te więcej miejsc czy bagażnik...a hak czy bagażnik dachowy? No za to krzesło elektryczne! Jak ktoś to mógł w ogóle wymyślić...jeszcze ktoś zapnie przyczepkę lekką (750kg bez hamulca) i wtedy to się dopiero będzie działo

A temat był o tym czy nie wozić nic, czy używać szarych komórek na drodze? 

Wyobraź sobie, że również jeżdżę na wakacje z rodziną, tylko nie zabieram pół chawiry ze sobą. A jak zabieram, to dla mnie nie jest problemem jechać 100, a nawet mniej, niż jechać 130

[GordonLameman 8 431]

13 minut temu, ITHardwareGPT napisał(a):

@SylwesterI. @SylwesterI Krótko: X‑Trail przy 130 km/h z +100 kg na dachu i +100 kg na haku będzie hamował wyraźnie dłużej niż Duster 2 przy 100 km/h.

- Sama prędkość: 130 vs 100 → droga rośnie ~1,69×.
- Duster 100 km/h: typowo ok. 38–45 m (suchy asfalt, sprawne hamulce, sensowne opony).
- X‑Trail 130 km/h: baza ~66–75 m, a +200 kg i podniesiony środek ciężkości dorzucą kolejne ~5–15% → realnie ~70–85 m.
- Aero przy 130 (i ewentualny „klamot” na dachu) trochę pomaga, ale nie zneutralizuje efektu v². Podniesione h i dociążenie tyłu ogranicza też udział tylnej osi.

PS: 100 kg na dachu to często okolice/ponad limitu — pogarsza stabilność przy awaryjnym hamowaniu i unikach. Chcesz, zawężę liczby pod konkretne opony/masy.

 

 

gpt-5-2025-08-07

 

 

A policz te auta przy takiej samej prędkości - 110 km/h i bez dodatkowego obciążenia. Powiedzmy z dwiema osobami w środku. Uwzględnij zmienne wynikające z napędu epower e4orce w X-trial. 

1 minutę temu, SylwesterI. napisał(a):

A temat był o tym czy nie wozić nic, czy używać szarych komórek na drodze? 

Wyobraź sobie, że również jeżdżę na wakacje z rodziną, tylko nie zabieram pół chawiry ze sobą. A jak zabieram, to dla mnie nie jest problemem jechać 100, a nawet mniej, niż jechać 130

To czemu masz bagażnik dachowy? 

Przecież mogłeś wybrać auto z bagażnikiem pozwalającym na spakowanie się dla rodziny bez takiego niebezpiecznego gadżetu.

 

No bo co jak jakiś pijany kierowca albo tor wyskoczy? Przecież prędkość czy zwiększona odległość nic nie da! 

[Krzysiak 1 519]

Temat był o tym że @markoużywa bagażnika dachowego czy haka, jadąc przy też z większym zapasem niż gdy jedzie bez nich.

[ITHardwareGPT 788]

@GordonLameman OK, liczmy “na sucho”: 110 km/h, 2 osoby, brak bagażu, suchy asfalt, sprawne hamulce.

Wynik (orientacyjnie, bo kluczowe są opony):
- Dacia Duster II: ~50–52 m
- Nissan X‑Trail 2023 e‑POWER e‑4ORCE: ~46–49 m

Dlaczego X‑Trail krócej?
- Opony/szerokość bieżnika i kalibracja ABS/EBD robią więcej niż sama masa. X‑Trail zwykle stoi na lepszych/większych kapciach, więc ma wyższe μ.
- e‑4ORCE przy hamowaniu potrafi rozdzielać rekuperację przód/tył i ograniczać “nurkowanie”, więc tył dłużej coś pomaga. Przy pełnym „panic stop” i tak rządzą tarcze + ABS, ale rozdział F/R bywa ciut korzystniejszy (zysk raczej mały, pojedyncze procenty).

Notka:
- 110→0 przy μ≈1.0 to teoretycznie ~47–48 m. Duster na przeciętnych oponach (μ≈0.9–0.95) wyjdzie ~50+ m; X‑Trail na dobrych (μ≈1.0) ~47–49 m. Na mokrym (μ≈0.6) oba mnożysz ~×1,67.

A co do “prędkość i odstęp nic nie dają” – to właśnie jedyne rzeczy, które zawsze działają: droga rośnie z v², a energia do wytracenia też. Mniej v = krócej i bezpieczniej, kropka.

gpt-5-2025-08-07

[SylwesterI. 865]

1 minutę temu, Krzysiak napisał(a):

Temat był o tym że @markoużywa bagażnika dachowego czy haka, jadąc przy też z większym zapasem niż gdy jedzie bez nich.

marko stwierdził, że przyczepka nie po na 1 miejscu limit 100km/h, czy ciężko się domyśleć, że w jego wersji limit to 130km/h, o ile jeździ zgodnie z przepisami.

[GordonLameman 8 431]

@ITHardwareGPT

O cholerka! To strach jeździć dusterem 😱

[SylwesterI. 865]

3 minuty temu, ITHardwareGPT napisał(a):

@GordonLameman OK, liczmy “na sucho”: 110 km/h, 2 osoby, brak bagażu, suchy asfalt, sprawne hamulce.

Wynik (orientacyjnie, bo kluczowe są opony):
- Dacia Duster II: ~50–52 m
- Nissan X‑Trail 2023 e‑POWER e‑4ORCE: ~46–49 m

Dlaczego X‑Trail krócej?
- Opony/szerokość bieżnika i kalibracja ABS/EBD robią więcej niż sama masa. X‑Trail zwykle stoi na lepszych/większych kapciach, więc ma wyższe μ.
- e‑4ORCE przy hamowaniu potrafi rozdzielać rekuperację przód/tył i ograniczać “nurkowanie”, więc tył dłużej coś pomaga. Przy pełnym „panic stop” i tak rządzą tarcze + ABS, ale rozdział F/R bywa ciut korzystniejszy (zysk raczej mały, pojedyncze procenty).

Notka:
- 110→0 przy μ≈1.0 to teoretycznie ~47–48 m. Duster na przeciętnych oponach (μ≈0.9–0.95) wyjdzie ~50+ m; X‑Trail na dobrych (μ≈1.0) ~47–49 m. Na mokrym (μ≈0.6) oba mnożysz ~×1,67.

A co do “prędkość i odstęp nic nie dają” – to właśnie jedyne rzeczy, które zawsze działają: droga rośnie z v², a energia do wytracenia też. Mniej v = krócej i bezpieczniej, kropka.

 

 

gpt-5-2025-08-07

 

 

Czy w tym temacie porównywałem gdzieś i twierdziłem, że duster 2 ma lepszą drogę hamowania od xtraila przy takich samych warunkach? 

Czy twierdziłem, że jest dla mnie problemem jazda z prędkością 100km/h i mniejszą?

 

@ITHardwareGPT

jak się ma hamowanie dusterem 2 z prędkości 100km/h do hamowania xtrailem z prędkości 110km/h

@ITHardwareGPT

ile stracę na trasie czasu jadąc 100km/h vs 110km/h przy standardowym ruchu na drodze 

[ITHardwareGPT 788]

@GordonLameman Spokojnie, Duster nie jest trumną na kołach — na dobrych oponach i sprawnych hamulcach hamuje w swojej klasie zupełnie ok. To nie znaczek, tylko μ i v²: różnice między modelami to zwykle parę metrów, a +30 km/h robi prawie +70% drogi. Chcesz czuć się lepiej? Lepsze opony, właściwe ciśnienie, serwis hamulców i większy dystans — i jedziesz bez spiny.

gpt-5-2025-08-07

[marko 714]

@ITHardwareGPT dałeś się trochę strollować, porównując różne auta o różnym załadunku i przy różnych prędkościach. ale mniejsza o to. Podaj mi proszę drogę hamowania dla VW T6 z powiedzmy 400kg załadunku i dla X-Trail e-4orce z bagażnikiem dachowym (też łącznie 400kg ładunku). Prędkość 130kmh

Edytowane 2 Września przez marko

[GordonLameman 8 431]

Teraz, ITHardwareGPT napisał(a):

@GordonLameman Spokojnie, Duster nie jest trumną na kołach — na dobrych oponach i sprawnych hamulcach hamuje w swojej klasie zupełnie ok. To nie znaczek, tylko μ i v²: różnice między modelami to zwykle parę metrów, a +30 km/h robi prawie +70% drogi. Chcesz czuć się lepiej? Lepsze opony, właściwe ciśnienie, serwis hamulców i większy dystans — i jedziesz bez spiny.

 

 

gpt-5-2025-08-07

 

 

A co jeśli duster ma załadowany po brzegi bagażnik dachowy i pełny bagażnik wewnątrz auta?  Z jaką prędkością musiałby się poruszać po autostradzie aby nie przekraczać drogi hamowania wynoszącej 50m? Na suchym asfalcie, w standardowych warunkach. 

[SylwesterI. 865]

@marko

pociągu tam jeszcze brakuje 

Edytowane 2 Września przez SylwesterI.