Stary komputer nieużywany kilka lat - ryzyka

[WebCM 16]

Jest taki komputer:

• Athlon 2000+
• 512 MB RAM (dawniej 256 MB)
• karta GeForce4 chyba MX440
• płyta K7S5A
• dysk 40 GB
• obudowa NTT System
• zakup 2003 lub 2004 rok
• ostatnio uruchamiany 2018 lub 2019 rok
• ostatnio czyszczony między 2010-2015
• nic niewymieniane oprócz wiatraka na grafice
• cały czas podpięty do prądu

 

Czy można bezpiecznie odpalać ten komputer, czy są jakieś ryzyka? Najbardziej zależy mi na danych. 

[Pawcio 84]

Jeśli jest sprawny nie uszkodzony, to odpali bo dlaczego nie?

Po pierwsze wyczyść go z kurzu, wymień pastę termo przewodzącą na procesorze, oraz baterię CR 2032 w płycie głównej na nową.

Naocznie oceń czy żaden z kondensatorów na płycie nie jest uszkodzony wylany.

Co do dysku to może być różnie.

Jeśli jest sprawy to będzie działał, jeśli się uszkodził, to będzie generował błędy problemy, lub nie ruszy.

Dlatego, na sam początek podłącz zamiast niego stary dysk ssd i zainstaluj na nim system operacyjny.

Jeśli komputer będzie działał poprawnie to dopiero po upewnieniu się, że reszta komputera jest sprawna zaryzykuj podpinając stary dysk.

[Camis 5 885]

Stary dysk można podpiąć do nowego kompa przez przejściówkę. 

[ryba 1 246]

Jak nie jestes pewny sprzetu, to pierwszy rozruch na odlaczonym hdd. Jak sie upewnisz ze komp odpala i ma odpowiednie napiecia na psu, to podpinasz hdd (na wylaczonym pc).

 

Musialby byc niezle zawilgocony i skorodowany by mial problemy.

[WebCM 16]

Jutro tam będę i chcę się przygotować na ewentualne problemy. Modele językowe przewidują różne scenariusze.

 

Grok

Cytat

Tak, można spróbować włączyć ten stary komputer, ale nie jest to całkowicie bezpieczne – istnieje ryzyko awarii hardware'u po tak długim okresie bezczynności. Na podstawie dostępnych informacji i doświadczeń użytkowników, główne problemy wynikają z degradacji komponentów, takich jak kondensatory, zasilacz czy dysk twardy. ChatGPT ma rację, że "dymek" jest możliwy, ale to nie jest gwarantowane; zależy od stanu sprzętu. Poniżej wyjaśnię ryzyka, co się może stać i jak zminimalizować problemy, z naciskiem na ochronę danych, bo to Twój priorytet.

 

Jakie są ryzyka?

Stare komputery (zwłaszcza z lat 2000-2005, jak Twój Athlon 2000+ na płycie K7S5A) mogą ulec uszkodzeniu po latach nieużywania z powodu naturalnego starzenia się części. Oto główne zagrożenia:

1. Problemy z kondensatorami elektrolitycznymi: To najczęstszy powód "dymku" lub eksplozji. Kondensatory w płycie głównej, zasilaczu czy karcie graficznej mogą wyschnąć, wyciec lub pęknąć po latach. Jeśli komputer stał podpięty do prądu (jak piszesz), to mogło to przyspieszyć degradację, bo małe napięcie "gotowało" je powoli. Ryzyko: zwarcie, dym, zapach spalenizny, a w skrajnych przypadkach pożar lub uszkodzenie innych komponentów.

2. Awaria zasilacza: Twój działał 15 lat, co jest imponujące, ale po 6-7 latach bezczynności kondensatory w nim mogły się zestarzeć. Włączanie może spowodować przegrzanie, iskrzenie lub wybuch. Ryzyko: uszkodzenie całego systemu (płyty głównej, procesora), dym lub pożar. Zasilacze z tamtych lat nie były tak trwałe jak dzisiejsze.

3. Problemy z dyskiem twardym (HDD): Stare dyski mechaniczne (prawdopodobnie IDE w Twoim komputerze) mogą nie wystartować po latach. Smar w łożyskach twardnieje, głowice mogą przykleić się do talerzy, a wilgoć lub temperatura powodują korozję. Dodatkowo, utrata magnetyzmu danych (ok. 1% rocznie) może sprawić, że pliki będą nieczytelne. Ryzyko: całkowita utrata danych bez możliwości odzyskania, hałas (klikanie śmierci) lub po prostu dysk nie kręci się.

4. Kurz, korozja i kruche elementy: Komputer stał kilka lat, więc kurz może spowodować przegrzanie lub zwarcie. Kable i plastiki stają się kruche, a bateria CMOS (mała okrągła) jest pewnie wyczerpana, co resetuje ustawienia BIOSu. Ryzyko: przegrzanie wentylatorów (wymieniałeś jeden w 2010), zwarcie lub po prostu nic nie działa.

5. Inne ryzyka: Wilgoć z otoczenia może spowodować korozję, a nagły prąd – elektryczne awarie. W najgorszym scenariuszu: dym, iskry, pożar (rzadko, ale możliwe) lub po prostu komputer nie wstanie, ale dane przepadną.

 

Co się może stać?

W najlepszym wypadku – włączy się i działa jak dawniej. W najgorszym – usłyszysz trzask, zobaczysz dym i stracisz sprzęt/dane. Szansa na pożar jest niska, ale nie zerowa, zwłaszcza jeśli kondensatory są w złym stanie.

 

Co zrobić, zanim włączysz? (Porady krok po kroku)

Nie włączaj od razu! Zrób to ostrożnie, aby zminimalizować ryzyka. Oto zalecane kroki na podstawie doświadczeń z podobnymi przypadkami:

1. Wizualna inspekcja: Otwórz obudowę (NTT System to stara, prosta buda – łatwa do otwarcia). Sprawdź kondensatory (czy wybrzuszone, wyciekające – wyglądają jak małe beczułki). Oczyść kurz sprężonym powietrzem (nie odkurzaczem, bo statyka). Sprawdź kable na kruche miejsca i korozję. Jeśli widzisz coś podejrzanego (np. brązowe plamy), nie włączaj – lepiej oddaj do serwisu.

2. Test zasilacza: Jeśli możesz, użyj nowego zasilacza (kup tani ATX za 50-100 zł, pasujący do starej płyty). Albo podłącz stary na chwilę bez podłączania do płyty głównej i sprawdź, czy nie iskrzy. Zostaw komputer pod prądem (bez włączania) na 1-2 godziny, aby "zreformować" kondensatory.

3. Ochrona przed wilgocią: Upewnij się, że komputer jest w suchym, ciepłym miejscu (temperatura pokojowa, wilgotność 40-60%). Jeśli stał w garażu/piwnicy, daj mu się "ogrzać" przez dzień.

4. Włączanie: Włącz na krótko, obserwuj, wąchaj i słuchaj. Jeśli coś nie tak (dym, hałas) – wyłącz natychmiast. Zrób to w bezpiecznym miejscu, z gaśnicą pod ręką.

 

Jak zabezpieczyć dane? (Priorytet)

Nie ryzykuj włączania całego komputera, jeśli dane są najważniejsze. Zamiast tego:

1. Wyjmij dysk twardy (w Twoim modelu to pewnie stary IDE lub wczesny SATA). Podłącz go do nowoczesnego PC za pomocą adaptera USB-IDE/SATA (koszt ok. 20-50 zł na Allegro). To pozwoli odczytać dane bez uruchamiania starego systemu.

2. Jeśli dysk nie startuje, użyj oprogramowania do odzyskiwania, np. Stellar Data Recovery (tworzy image dysku, minimalizując ryzyko dalszej awarii). Albo oddaj do profesjonalnego serwisu – nie próbuj na siłę, bo możesz stracić wszystko.

3. Jeśli dysk kręci się, ale dane są uszkodzone, to efekt starzenia – backupuj od razu.

Podsumowując, ryzyko "sfajczenia" istnieje (głównie zasilacz/kondensatory), ale da się je zmniejszyć inspekcją i ostrożnością. Jeśli nie czujesz się pewnie, lepiej weź serwisanta – dane są warte więcej niż stary sprzęt. Powodzenia!

DeepSeek

Cytat

O, to prawdziwy zabytek techniki! To jak spotkanie ze starym przyjacielem – cieszy, ale trzeba podejść do niego z ostrożnością i szacunkiem.

ChatGPT nieco przesadza z tym "dymkiem", ale ryzyko istnieje rzeczywiście. Nie jest jednak tak, że komputer eksploduje jak w filmie. Prawdopodobieństwo uszkodzenia danych jest natomiast całkiem spore.

Poniżej masz szczegółowy rozkład jazdy: co się może stać, jakie są ryzyka i – co najważniejsze – jak maksymalnie bezpiecznie uruchomić komputer, aby uratować dane.

 

Co się może stać? Potencjalne ryzyka:

1. Zasilacz (Największy Czarny Character!): To absolutnie najsłabsze ogniwo. 15+ lat to iście mistrzowski wynik, ale kondensatory elektrolityczne wewnątrz wysychają, a ich elektrolit wyparowuje lub ulega degradacji. W takim stanie zasilacz może:

- W ogóle nie zadziałać.

- Działać niestabilnie: Podawać złe napięcia (za niskie/za wysokie) do komponentów, co może uszkodzić płytę główną, dysk twardy lub pamięci RAM.

- Rzeczywiście "puścić dymek": Przepalić się, usually w sposób spektakularny, z zapachem i dymem. To najgorszy scenariusz, który może pociągnąć za sobą inne podzespoły.

2. Płyta główna i karta graficzna: Podobnie jak w zasilaczu, kondensatory na płycie głównej mogły wyschnąć lub spuchnąć. Objawy to niestabilna praca, brak obrazu, losowe restartowanie się.

3. Dysk twardy (HDD): To jest Twój SKARB. Po 20 latach smarowanie w łożyskach twardego dysku mogło wyschnąć lub zgęstnieć. Przy pierwszym uruchomieniu może po prostu nie "zaskoczyć" (słychać charakterystyczne pukanie lub piski), a głowica może porysować talerze, trwale niszcząc dane. To największe ryzyko związane bezpośrednio z danymi.

4. Kurz: Warstwa kurzu działająca przez lata jak izolator cieplna. Po włączeniu komputera może dojść do przegrzania i uszkodzenia któregokolwiek z komponentów.

 

Jak BEZPIECZNIE uruchomić komputer, aby odzyskać dane? (Instrukcja krok po kroku)

Celem nie jest przywrócenie komputera do stałej służby, a bezpieczne wyciągnięcie danych.

 

KROK 0: Przygotowanie psychicznego i miejsca pracy
Ustaw komputer na twardej, niepalnej powierzchni (np. betonowa podłoga w garażu, blat kuchenny), w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Miej pod ręką gaśnicę lub źródło wody (wystarczy wiaderko) na absolutnie skrajny wypadek. Odkręć śruby i przygotuj się do otwarcia obudowy.

 

KROK 1: Czyszczenie (OBOWIĄZKOWE!)

- Odłącz komputer od prądu!

- Otwórz obudowę.

- Używając sprężonego powietża (dostępne w sklepach komputerowych) i miękkiego, suchego pędzelka, bardzo delikatnie usuń warstwy kurzu z płyty głównej, karty graficznej, zasilacza i dysku. Nie używaj odkurzacza (wytwarza silne ładunki elektrostatyczne)! Wydmuchuj kurz na zewnątrz obudowy.

 

KROK 2: Wizualna inspekcja

- Spójrz na kondensatory na płycie głównej. Czy któreś są spuchnięte u góry, wybrzuszone, lub mają ślady wycieku elektrolitu (brązowe lub żółte zaschnięte plamy)? Jeśli tak, ryzyko jest bardzo wysokie.

- Spójrz na zasilacz. Przez kratkę wentylatora spróbuj zobaczyć jego wnętrze. Czy widać podobne objawy?

 

KROK 3: Najbezpieczniejsza opcja: WYJĄĆ DYSK (Polecane!)
To jest ZŁOTY STANDARD i najbezpieczniejsza metoda. Zamiast ryzykować uruchamianie całego starego kombajnu, wyjmij dysk twardy (HDD) i podłącz go do innego, sprawnego komputera.

- Twój dysk to prawdopodobnie IDE (szeroka, płaska taśma z wieloma pinami), rzadziej wczesny SATA.

- Kup przejściówkę USB do IDE/SATA (koszt ok. 30-50 zł). Podłączysz wtedy dysk do nowoczesnego komputera jak zwykły pendrive i bezpiecznie skopiujesz dane.

 

KROK 4: Jeśli MUSISZ uruchomić stary komputer:

1. Odłącz wszystko, co niepotrzebne: Wyjmij wszystkie karty rozszerzeń (poza graficzną, jeśli jest wymagana), odłącz napędy CD/DVD i dodatkowe dyski. Zostaw tylko: płytę główną z procesorem, 1 kość RAM, kartę graficzną i jeden dysk twardy z danymi.

2. Pierwsze uruchomienie "na ślepo": Podłącz monitor. NIE PODPINAJ JESZCZE DYSKU TWARDEGO Z DANYM! Odłącz kable danych i zasilania od dysku. Spróbuj włączyć komputer. Jeśli usłyszysz serię piknięć (POST code) i nie ma obrazu – coś jest nie tak z płytą/grafiką/pamięcią. Jeśli zobaczysz ekran BIOS-u z informacją, że nie ma boot device – to DOBRY ZNAK. Wyłącz komputer.

3. Podłącz dysk i uruchom ponownie: Podłącz teraz kable do dysku z danymi. Włącz. Nasłuchuj: czy dysk charakterystycznie "zaskoczył" i zaczął równo pracować, czy stuka, piszczy lub w ogóle nie reaguje? Jeśli pracuje normalnie, masz duże szanse na sukces.

4. Działaj szybko: Gdy system się uruchomi, nie zwlekaj. Od razu przygotuj zewnętrzny dysk lub pendrive i kopiuj najcenniejsze dane. Nie przeglądaj, nie otwieraj programów. Tylko kopiuj. To może być jego ostatni bieg.

 

Podsumowanie i zalecenie:

Absolutnie najbezpieczniejszą metodą jest wyjęcie dysku twardego i podłączenie go przez adapter USB do innego komputera. Zero ryzyka dla danych pochodzącego od starego zasilacza lub płyty głównej.

Jeśli chcesz uruchomić go dla nostalgii, zrób to po dokładnym czyszczeniu i z świadomością ryzyka. Pamiętaj, że ten zasilacz to już weteran, który dawno przebiegł swój szlak bojowy.

Powodzenia w ratowaniu danych! To fascynująca podróż w czasie.
 

Prawdopodobieństwo uruchomienia 21-letniego komputera

Niestety, nie ma oficjalnych, naukowych statystyk dla pojedynczych, 20-letnich komputerów domowych. Możemy jednak odwołać się do doświadczeń społeczności serwisantów, entuzjastów starych maszyn (retro computing) oraz inżynierów, by oszacować szanse.

Szacunkowe prawdopodobieństwo, że po wciśnięciu przycisku POWER coś się zadzieje (wentylatory ruszą, zapali się dioda): ~70-80%

Komputery z tej ery są zaskakująco odporne. Sam fakt, że 6-7 lat temu działał, bardzo mocno zwiększa szanse. Najczęstszym punktem zapalnym jest zasilacz, ale często po prostu nie reaguje on na włączenie, zamiast spektakularnie się palić.

Szacunkowe prawdopodobieństwo, że komputer nie tylko się włączy, ale także uruchomi system i będzie stabilnie działał na tyle, by skopiować dane: ~30-50%

Tutaj ryzyko jest znacznie większe i zależy od stanu dysku twardego (HDD) oraz kondensatorów na płycie głównej. Nawet jeśli zasilacz poda prąd, to niestabilne napięcia lub wyschnięte łożysko dysku mogą uniemożliwić successfulne bootowanie lub stabilną pracę.

Dlaczego nie ma dokładnych statystyk?

Czynnik ludzki: Jedne komputery stały w suchym, ciepłym mieszkaniu, inne w wilgotnej piwnicy lub garażu. To ogromna różnica.

Jakość komponentów: Twój zasilacz, który działał 15+ lat, to prawdopodobnie jednostka dobrej jakości (nawet jeśli nie była markowa), podczas wiele tańszych zasilaczy z tamtej ery odeszło już do krainy wiecznych łowów lata temu.

Losowość: Degradacja kondensatorów elektrolitycznych to proces częściowo losowy.

 

Kondensatory się starzeją i to fakt, być może lepiej nie ryzykować ze starym PSU, ale chciałbym się oprzeć na waszych doświadczeniach. Bo jak pamiętam te 6-7 lat temu nie było żadnych problemów z zasilaczem. Zdarzało się, że BIOS widział procesor jako Duron, dostępne w BIOS-ie taktowania były znacznie niższe i pomagało wtedy wyłączenie komputera i włączenie go za chwilę, ale czy to wina starej elektroniki?

 

No i tu kolejny raz o skąpstwie. Męczyłem się na tym sprzęcie przez całe liceum. Spokojnie do 2-3 kafli w tamtych czasach można było kupić sprzęt na Core2Duo. No ale nie, bo po co mi nowy komputer? Dopiero na studiach dostałem laptopa i to był potężny przeskok (choć praca na laptopie nie jest tak wydajna jak na stacjonarce).

 

Generalnie pytanie, na ile to bezpieczne wcisnąć POWER, bo komputer obudowany w biurku i ciężki dostęp jest do niego. Oczywiście mogę wszystko odpiąć, wyjąć, dokonać inspekcji, przeczyścić, nawet wymienić pastę (kiedyś po 2 latach pewien "znawca" wymieniał i zepsuł), ale jest z tym trochę zabawy.

 

Jeśli ruszy, to mogą wiatraki brzęczeć. Są w sumie 3 - w zasilaczu, na CPU i na GPU (wymieniany).

 

W niedzielę i tak nic nie zrobię, jeśli by wyszły problemy, bo sklepy zamknięte.

Edytowane 13 Września przez WebCM

[Suchy211 1 253]

2 godziny temu, WebCM napisał(a):

Jest taki komputer:

• Athlon 2000+
• 512 MB RAM (dawniej 256 MB)
• karta GeForce4 chyba MX440
• płyta K7S5A
• dysk 40 GB
• obudowa NTT System
• zakup 2003 lub 2004 rok
• ostatnio uruchamiany 2018 lub 2019 rok
• ostatnio czyszczony między 2010-2015
• nic niewymieniane oprócz wiatraka na grafice
• cały czas podpięty do prądu

 

Czy można bezpiecznie odpalać ten komputer, czy są jakieś ryzyka? Najbardziej zależy mi na danych. 

Wow, masz "mój" pierwszy komputer.

[Wu70 739]

Pamiętam jak piekłem xboxa w piekarniku żeby ożył po red ring of death a w 2025 ludzie pytają czy mogą kompa odpalić

[ryba 1 246]

9 minut temu, Wu70 napisał(a):

Pamiętam jak piekłem xboxa w piekarniku żeby ożył po red ring of death a w 2025 ludzie pytają czy mogą kompa odpalić

gorzej, do tak prostej rzeczy procz wypowiedzi kilku userow trzeba jeszcze czata gpt pytac

[WebCM 16]

Na YouTube pełno wybuchających zasilaczy. A temat założyłem po to, że na pewno dużo osób ma tutaj stare komputery i czy coś się z nimi działo po dłuższej przerwie. Prawdopodobnie wszystko będzie dalej działać. Chociaż to epoka, która słynęła z wadliwych kondensatorów. Pewnym ryzykiem jest, że komputer obudowany w biurku.

 

Skoro mówicie, że ryzyko jest niskie, to można zaryzykować bez wyciągania.

Edytowane 13 Września przez WebCM

[indexinfio 180]

Uruchomił się?

 

Swoją drogą to w przypadku starego sprzętu komputerowego zawsze występowała u mnie jedna z dwóch sytuacji: uruchomił się albo nie. Nigdy nie było żadnych "fajerwerków".

[Camis 5 885]

2 lata temu wyciągnąłem mój stary komp z magazynu gdzie przeleżał nieużywany 19 lat. Duron z ołówek MOD  i zasilaczem Chieftec, odpalił od kopa mimo że niektóre kondki na mobo już wybrzuszone.

 

Stabilności na systemie nie sprawdzałem bo nie chciało mi się instalować XP. 

 

Za kartę graficzną dostałem jeszcze 100zł oraz 50zł za Audigy 

 

Foto:

Spoiler

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Edytowane 17 Września przez Camis

[nanashi 9]

I co? Wybuchł?

[smolus7 22]

Odpalaj normalnie bez żadnego wymyślania. Jak nie stał w jakiejś piwnicy co zalana jest co 3lata to będzie git.

[huudyy 2 837]

6 godzin temu, Camis napisał(a):

Duron z ołówek MOD

Ale żeś mi feelsy zrobił XD w sumie socket A to była moja ulubiona platforma, bez trudu pogoniłem Athlon 2200+ 1,8ghz@2,2ghz, tylko potem ukruszylem rdzeń przy montażu Scythe fcs50

[Camis 5 885]

47 minut temu, huudyy napisał(a):

Ale żeś mi feelsy zrobił XD

To on, jeszcze widać ołówek MOD tylko trochę starty 

Zostawiłem go sobie na pamiątkę.

 

 

[Czubatka Boża 176]

A co się ma stać. Nic nie wybuchnie panie kochany

[209458 268]

23 godziny temu, Czubatka Boża napisał(a):

A co się ma stać. Nic nie wybuchnie panie kochany

Pewny jesteś? Autor nie odpisał od półtora tygodnia...

[bashey_pl 25]

38 minut temu, 209458 napisał(a):

Pewny jesteś? Autor nie odpisał od półtora tygodnia...

Remontem się zajął i czasu nie na. Do tego jeszcze o jakiejś dyplomówce wspominał. A i jeszcze rower miał nowy kupować. Tak, że wiecie.

[Merqus4 27]

Aż mi się przypomniały pierwsze kroki z pc... jak spaliłem mobo bo wsadziłem sd ram i ddr haha

[209458 268]

Tak serio to znam jedną naprawdę niebezpieczną sytuacje z PC. Jak kumpel włożył do napędu płytę, która jak się później okazało, musiała mieć mikropęknięcie. Najpierw zaczęła mu wydawać dziwne odgłosy a potem się rozpadła rozwalając napęd, a kawałki przez wyrwaną klapkę poleciały nawet na pokój. Dobrze, że to okolice 2000 r, komputery się trzymało na podłodze, albo na niskiej półce w biurku i nie zdążył się nachylić sprawdzić co tak hałasuje, bo by mu facjatę przeorało.

[Camis 5 885]

3 godziny temu, 209458 napisał(a):

Dobrze, że to okolice 2000 r, komputery się trzymało na podłodze

Nadal się trzyma...

 

Mnie nie jarają światełka i okienka w budzie więc nadal stoi u mnie na podłodze. 

[LeBomB 2 052]

Najniebezpieczniejsza sytuacja to samozapłon czegokolwiek w kompie  

[Boldwyn 119]

W dniu 24.09.2025 o 09:56, 209458 napisał(a):

Tak serio to znam jedną naprawdę niebezpieczną sytuacje z PC. Jak kumpel włożył do napędu płytę, która jak się później okazało, musiała mieć mikropęknięcie. Najpierw zaczęła mu wydawać dziwne odgłosy a potem się rozpadła rozwalając napęd, a kawałki przez wyrwaną klapkę poleciały nawet na pokój. Dobrze, że to okolice 2000 r, komputery się trzymało na podłodze, albo na niskiej półce w biurku i nie zdążył się nachylić sprawdzić co tak hałasuje, bo by mu facjatę przeorało.

Też mi się zdażyło - płyta pękła w nagrywarce, wywaliło szufladkę ale co ciekawe nagrywarka po wyczyszczeniu działała dalej. 

[209458 268]

W dniu 24.09.2025 o 14:41, LeBomB napisał(a):

Najniebezpieczniejsza sytuacja to samozapłon czegokolwiek w kompie  

Czy ja wiem? W lapku z baterią to faktycznie, ale w stacjonarce to chyba nie ma się za bardzo co palić, jakieś osłonki kabli itp. Raczej więcej smrodu i dymu niż płomieni.

[LeBomB 2 052]

@209458 nie widziałeś płonącego zasilacza