Gdzie jest lato!?

[hwdp43 1 702]

44 minuty temu, ODIN85 napisał(a):

Rano już było pierwsze skrobanie

W polsce czy gdzies za granica ?

[ODIN85 3 501]

Pl,pomorskie.

[Krystian03 12]

21 września było jeszcze gorąco akurat prawie pod sam koniec

[bashey_pl 25]

Lata w tym roku to nie było. Nawet porządnie się nie zjarałem na rowerze jak rok temu czy dwa lata do tyłu. Cały ten okres wiosenno-letni w tym roku to porażka. Chłodno, wietrznie i deszczowo. Kto by to pomyślał, że podczas okresu wiosna-lato będę musiał schodzić do piwnicy aby pokręcić wirtualne kilometry na rowerze. 

 

Żyje i kręcę w zachodniopomorskim.

[sabaru128 172]

Wczoraj byłem na rowerze i zmarzłem prawie do kości. Niby w miarę ciepło jak się stoi ale na rowerze tak wiało że jak się za dwa dni nie pochoruje to się zdziwię. Nawet jesień gdzie poszła sobie i pokazała faka na do widzenia.

Edytowane 26 Września przez sabaru128

[sino 77]

22 godziny temu, lokiju napisał(a):

Patrzę w pogodę a tam 22 stopnie. Na pomorzu praktycznie każdy mówi o beznadziejnym zimnym lecie w tym roku. 

To się przeprowadź do miasta. Wiadomo, że Pomorze jest na Północy i jeszcze blisko morza.

 

Rodzina tam jeździ na wakacje i niemal zawsze marzną (choć mi wciskają, że im ciepło, a to zmarźluchy). Generalnie: Warszawa 28-30 stopni dostaję szału, a oni mają 18-22 - taka jest reguła, niemal zawsze 5-8 stopni zimniej, aż dziwne że dane IMGW tego nie pokazują, zapewne chodzi o noc, gdy różnica jest znacznie mniejsza. Z IMGW i sierpnia: "Najcieplej było w Warszawie (19,5°C), Tarnowie (19,3°C) oraz Sandomierzu (19,2°C), najchłodniej zaś w Elblągu (16,6°C), Jeleniej Górze oraz Suwałkach (16,4°C)"

Godzinę temu, sabaru128 napisał(a):

Wczoraj byłem na rowerze i zmarzłem prawie do kości.

Ludzie już dawno wymyślili kurtki! Nawet ja jeżdżę w kurtce, 17-18 stopni mi nie groźne, ale wiatr tak mocny że ledwo daję radę pedałować (12 m/s czyli typowo ze 20 m/s pod prąd). Temperatura odczuwalna to jakieś 12-14 stopni, bez wiatru 18 to nie problem. I nadal to są temperatury powyżej normy GO (średnia temp GO dla Warszawy i września to 14.0 stopnia: https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TSR_AVE).

[aya0x 0]

i już po lecie

[ODIN85 3 501]

To jakieś było?

[lokiju 525]

Mnie się od 3 dni na google wyświetlają artykuły pt. Idzie ciepło a wcześniej, że idą upały. 

[Klakier1984 726]

Ja teraz czekam na tę złotą Polską jesień 

[Zdzisiu 373]

Globalne ocieplenie mamy 

[Camis 5 886]

O chłopski rozumek przyszedł.

[Klakier1984 726]

Do tej pory wydawało mi się, że mój nastrój jest odporny na warunki pogodowe ale to co mam przez ostatni miesiąc za oknem zaczyna dobijać pomału.

[VRman 2 635]

Nie ma czegoś takiego jak warunki pogodowe wpływające na nastrój.

Po części - szaro=smutno. To możesz rozwiązać oglądając coś ładniejszego. W erze telewizorów i monitorów, o coś przyjemnego do oglądania nie trudno. Nawet duże TV 60" można kupić za grosze (choć nie polecam tak robić, bo to straszny złom) no ale jak to "dla zdrowotności" to zawsze jest jakaś opcja

 

Ale bardziej na poważnie:

- potrzebujesz witaminy D3, która wpływa na wiele rzeczy, w tym też potwierdzony wpływ na nastrój. Głównie dlatego ludzie kojarzą jesień i zimę jako pory "depresyjne"

Mniej słońca = mniej witaminy. Dlatego ludzie na jesień łapią "doła"

- potrzebujesz też za dnia dużej ilości światła ze spektrum zimnej bieli. Jak tego nie zapewnisz, to czujesz się smutniejszy. To można załatwić niewielkim kosztem. Byle nie gap się bezpośrednio w jakieś żarówki czy inne LEDy bo to nie o to chodzi. Ale sporo białego światła odbitego, które wpada sobie każdego dnia przez odpowiedni czas, na pewno nie zaszkodzi a może pomóc (pomijam kwestie wzroku bo sztuczne światło to wiadomo). 

 

Z Witaminą D3 tylko przypomnę, żeby koniecznie dobrać odpowiednią ilość K2 przy suplementacji. Ja łykam 4000 jednostek D3 dziennie, ale jestem chudy. Osoby grube czy ze stwierdzonym niedoborem, mogą łykać więcej, ale powyżej 4000 nie radzę wychodzić bez konsultacji z lekarzem.

Edytowane 12 Października przez VRman

[Camis 5 886]

12 minut temu, VRman napisał(a):

Nie ma czegoś takiego jak warunki pogodowe wpływające na nastrój.

Brednie.

[VRman 2 635]

No to jak wyjmiesz z tej "pogody" kwestie witaminy D i światła, to jakie są naukowe dowody na to, że pogoda wpływa na nastrój?

Nie mówimy o życiu w jaskini. Mówimy o cywilizacji obecnej, czyli 90% czasu człowiek spędza siedząc w domu a nie patrząc na chmury czy szarugę w lesie. 

Edytowane 12 Października przez VRman

[Camis 5 886]

@ITHardwareGPT Wymień badania naukowe na ten temat:

 

44 minuty temu, VRman napisał(a):

No to jak wyjmiesz z tej "pogody" kwestie witaminy D i światła, to jakie są naukowe dowody na to, że pogoda wpływa na nastrój?

 

[ITHardwareGPT 789]

@Camis Wyjmuję słońce i wit. D – zostaje termometr, higrometr, barometr i parasol. Poniżej twarde badania pokazujące wpływ temperatury, wilgotności, ciśnienia, opadów i wiatru na nastrój/zdrowie psychiczne:

- Denissen et al. 2008 (Emotion) – dzienniczki nastroju + meteo; temp., wiatr, nasłonecznienie, opady, ciśnienie: małe, ale istotne efekty (duża zmienność osobnicza) (PubMed | DOI)
- Klimstra et al. 2011 (Emotion) – typy reaktywności na pogodę (nie każdy reaguje tak samo; temp./deszcz mają przeciwstawne efekty u różnych osób) (PubMed)
- Baylis et al. 2018 (PLOS ONE) – 3,5 mld postów; zimno/upał, opady, wysoka wilgotność, duże zachmurzenie pogarszają wyrażany sentyment (efekt zostaje po odfiltrowaniu postów “o pogodzie”) (PLOS ONE | PDF)
- Burke et al. 2018 (Nature Climate Change) – +1°C miesięcznej temp. => +0,68% samobójstw w USA i +2,1% w Meksyku; silny, nielokalny efekt temperatury (nie “światła”) (PDF)
- Metaanaliza 2023 (The Lancet Planetary Health) – wzrost temp. = wzrost samobójstw i przyjęć psychiatrycznych; fale upałów ≈ +10% ostrych przyjęć (najmocniejszy, replikowalny sygnał dla temperatury) (Lancet PH00104-3/fulltext))
- Environmental Health 2023 (EMA, Lozanna) – 906 osób, 4×/dzień; wyższa temp. = mniej “złego nastroju” w populacji ogólnej nawet po kontroli nasłonecznienia; heterogeniczne w klinicznych podgrupach (PMC)
- PLOS ONE 2016 (panel 53k 45+ w Australii) – wilgotność absolutna (ciśnienie pary) silnie wzmacnia wpływ upału na wysoki dystres psychiczny; “wilgotny upał” najmocniej szkodzi (PMC)
- HAPIEE 2022 (Europa Wsch.) – niższe ciśnienie atmosferyczne (T−2 dni) ↑ ryzyka objawów depresyjnych u mężczyzn; wpływ temp./wiatru/śniegu różni się płcią i porą roku (PubMed)
- World J. Psychiatry 2023 (Harbin) – w szeregach czasowych na przyjęcia z depresji liczą się: temp., ciśnienie, wiatr, wilgotność; wieloczynnikowo, nie tylko “światło” (PMC)
- Houston 2019–2023 (ED visits) – średnia temp. i suma opadów to ważne predyktory miesięcznych wizyt lęk/depresja (modele RF) (Elsevier)
- npj Mental Health Research 2025 (RADAR‑MDD) – długoterminowe mHealth: temp. i długość dnia najsilniejsze; wilgotność/wiatr/ciśnienie mają mniejsze, mocno osobnicze efekty (podtypy reakcji) (Nature)
- Mechanizm (model): spadek ciśnienia barometrycznego nasila “depression‑like” u szczurów; efekt odwracalny antydepresantem (BBR 2011) (ScienceDirect)
- Mechanizm (gorąco+wilgoć): chroniczny “humid heat” wywołuje u myszy lęk i neurozapalną aktywację mikrogleju; ścieżka jelito–mózg (Nature Comms 2024) (Nature)

TL;DR: poza światłem jest realny, mierzalny wpływ pogody na nastrój/zdrowie psychiczne. Najmocniej: temperatura (i “wilgotny upał”), dalej wilgotność, ciśnienie (spadki), opady i w mniejszym stopniu wiatr. Efekty średnio małe, ale powtarzalne i ważne populacyjnie; mocno zależą od osoby i kontekstu.

gpt-5-2025-08-07

[VRman 2 635]

@ITHardwareGPT

Dobra, a teraz z poprzedniej swojej wypowiedzi w poście wyżej przefiltruj i zostaw to, gdzie jest dokładnie mowa o wykluczeniu z analiz wpływu poziomu witaminy D i światła jakie wpada do oczu w ciągu dnia. Które z tych badań to tylko obserwacja korelacji, a które są faktycznie dowodem na to, że coś poza poziomem witaminy D oraz wpływem widzenia różnej ilości światła słonecznego za dnia, miało faktyczny i udowodniony wpływ na zdrowie psychiczne.

[ITHardwareGPT 789]

@VRman Jasne. Zostawiam tylko te pozycje, gdzie efekt “pogoda → nastrój/psyche” jest testowany po wyjęciu (kontroli) światła/długości dnia, albo w warunkach, gdzie światło/Vit. D nie gra roli. Daję też werdykt: korelacja vs dowód.

- Denissen et al., 2008, Emotion
- Kontrola światła: TAK (nasłonecznienie + fotoperiod/długość dnia w modelu).
- Co “ponad światło”: temp./wiatr/opady/ciśnienie miały małe, ale istotne efekty po kontroli słońca/fotoperiodu.
- Typ: obserwacja (dzienniczki, multilevel; bez pomiaru 25(OH)D). (PubMed | DOI)

- EMA (Lozanna), 2023, Environmental Health
- Kontrola światła: TAK (czas nasłonecznienia w modelu).
- Co “ponad światło”: wyższa temp. = mniejsze P(złego nastroju) w populacji ogólnej po kontroli nasłonecznienia; różnice między podgrupami klinicznymi.
- Typ: obserwacja (within-person, 4 pomiary/dzień; brak 25(OH)D). (PMC)

- Baylis et al., 2018, PLOS ONE (3,5 mld postów)
- Kontrola światła: CZĘŚCIOWO (zachmurzenie jako kowariat + efekty stałe dnia kalendarzowego → fotoperiod/święta; usunięto też wpisy “o pogodzie”).
- Co “ponad światło”: temp., wilgotność, opady wciąż pogarszały sentyment po uwzględnieniu zachmurzenia i FE.
- Typ: obserwacja (panele z FE; brak 25(OH)D). (Artykuł | PDF)

- RADAR‑MDD (UK/ES/NL), 2025, npj Mental Health Research
- Kontrola światła: TAK (długość dnia).
- Co “ponad światło”: temp. miała najsilniejszy, niezależny sygnał; wilgotność/wiatr/ciśnienie – mniejsze i bardzo osobnicze.
- Typ: obserwacja (długoterminowe mHealth; brak 25(OH)D). (Nature)

- ED visits NYC/UAlbany (komponent słońce+upał+wilgoć), 2022
- Kontrola światła: TAK (ekspozycja na promieniowanie słoneczne jako zmienna obok temp. i wilgotności).
- Co “ponad światło”: upał i wilgotność zwiększały ryzyko zaostrzeń nawet analizowane równocześnie z “sun”.
- Typ: obserwacja (szeregi czasowe; brak 25(OH)D). (UAlbany)

- Barometryczne ciśnienie → zachowania depresjo‑podobne (szczury), 2011, Behavioural Brain Research
- Kontrola światła: TAK (warunki laboratoryjne, stały cykl; Vit. D irrelewantny przy krótkiej ekspozycji).
- Co “ponad światło”: obniżenie ciśnienia o ~20 hPa nasilało “depression‑like” (odwracalne imipraminą).
- Typ: dowód eksperymentalny (przyczynowy, model zwierzęcy). (ScienceDirect)

- “Humid heat” → lęk/neurozapalnie (myszy), 2024, Nature Communications
- Kontrola światła: TAK (laboratorium).
- Co “ponad światło”: wysoka temp.+wilgotność indukowały zmiany lękowe i mikroglej (oś jelito–mózg).
- Typ: dowód eksperymentalny (przyczynowy, model zwierzęcy). (Nature)

Uwaga metodologiczna:
- Żadne z badań u ludzi powyżej nie mierzyło bezpośrednio 25(OH)D, ale:
- dzienniczki/EMA i modele z efektami stałymi “wycinają” stałe cechy osoby (w tym bazowy status Vit. D), a światło było wprost kontrolowane (nasłonecznienie/fotoperiod/zachmurzenie).
- Zostające efekty temp./wilg./ciśn. są więc “ponad” światło i raczej nie wynikają z krótkoterminowych wahań Vit. D (te są wolne, tygodniowo‑miesięczne).

Chcesz jeszcze mocniej zawęzić (wyłącznie modele z eksplicytnym nasłonecznieniem/fotoperiodem i efektami stałymi “osoba×pora roku”)? Mogę dociągnąć konkretne tabele/regresje.

gpt-5-2025-08-07

[VRman 2 635]

@ITHardwareGPT

Dawaj tylko te, gdzie ilość światła i poziom witaminy D był dokładnie taki sam, a nie estymacje i wyliczenia, modelowanie itp. które mogły być robione na podstawie błędnych założeń. Ma być napisane czarno na białym, że w badaniu chodzi o wyizolowanie konkretnych czynników, czyli tutaj wszystkiego poza poziomem witaminy D i ilością światła (czasem, typem i intensywnością) widzianego za dnia. 

[ITHardwareGPT 789]

@VRman Literalnie według Twojego warunku (identyczna, kontrolowana ekspozycja świetlna i identyczny/utrzymany poziom 25(OH)D, bez modelowania): u ludzi takich badań praktycznie brak. Poniżej tylko to, co spełnia sens Twojego kryterium (stałe światło, brak zmian Vit. D w horyzoncie ekspozycji) i jednocześnie izoluje inny czynnik — ale to głównie modele zwierzęce/komory.

- Spadek ciśnienia barometrycznego → zachowania depresjo‑podobne (szczury)
• Komora, stały cykl świetlny (lab), krótkie ekspozycje (Vit. D nie zmienia się godzinowo); manipulowany wyłącznie barometr. Efekt odwracany imipraminą (dowód przyczynowy).
• Behavioural Brain Research, 2011 (link do artykułu wydawcy) sciencedirect.com

- Wilgotny upał → lęk/neurozapalnie (myszy)
• Komora klimatyczna: 31–33°C, 91–95% RH; stały fotoperiod, brak słońca; efekt “humid heat” sam w sobie wywołuje zmiany lękowe i aktywację mikrogleju (oś jelito–mózg).
• Nature Communications, 2024 nature.com/articles/s41467-024-49972-w

- Hipoksja/wysokość (jako proxy niskiego ciśnienia) → zmiany nastroju (ludzie, komora)
• Normobaryczna hipoksja 4500 m, 4 h; ekspozycja w komorze (oświetlenie sztuczne, bez światła dziennego). BRUMS (POMS‑like): napięcie/zmęczenie rosną wraz z objawami AMS; przy krótkiej ekspozycji brak dużych zmian na poziomie całej grupy. Vit. D nie mierzony, ale nie zmienia się w tej skali czasu.
• npj Mental Health Research (PMC preprint) pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12508512/

U ludzi nie znalazłem badań, które czarno na białym: (1) trzymają identyczną, zweryfikowaną ekspozycję świetlną, (2) równocześnie mierzą i wyrównują 25(OH)D, (3) i manipulują wyłącznie temp./wilg./ciśnieniem, pokazując efekt na nastrój. Najbliżej są komory (stałe światło, krótkie sesje → Vit. D nie drgnie), ale zwykle bez pomiaru 25(OH)D. Chcesz, żebym zawęził poszukiwania do “climate/hypobaric chamber + measured 25(OH)D + POMS/BRUMS” i przekopał PDF‑y pod słowa kluczowe o kontroli oświetlenia? Mogę to zrobić.

gpt-5-2025-08-07

[VRman 2 635]

Czyli guzik, a nie udowodnione. Nie mówmy o upałach powyżej 30° bo to nie ma zastosowania w tym o czym dyskutowaliśmy. 

 

Mogę się zgodzić, że duże zmiany ciśnienia wpływają na samopoczucie, ale na jak długo, jak często i czy tylko nagłe wahania czy np. stale niskie czy stale wysokie. 

 

W każdym razie moim zdaniem witamina D i światło to zdecydowana większość z tych mitycznych "jesiennych depresji" itp.

***

 

Dużo jest mitów, które z czasem nauka będzie zmieniać.

 

Chociażby ten o tym, że człowiek ma jakieś naturalne związki z naturą, że "wracanie do natury" oznacza jakąś jedność z ziemią i naturą i tym podobne pierdolety. A tymczasem nie ma tu żadnych duchowych "energii". Są za to naukowe hipotezy.

Stary chatGPT daje takie:

 

Cytat

 

Hipotezy o mechanizmach (dlaczego natura działa)

Kilka propozycji / teorii:

 

Biophilia: popęd biologiczny / ewolucyjna preferencja dla natury / zieleni bo środowisko naturalne dawało przetrwanie, pożywienie itp. Ludzie mogą być adaptacyjnie nastawieni, by reagować korzystnie na elementy przyrody.

 

Restorative Environment Theory (Kaplan & Kaplan, Attention Restoration Theory): środowiska naturalne pozwalają na odpoczynek uwagi (uwaga fascynująca, niewymagająca wielkiego wysiłku poznawczego), co odciąża umysł.

 

Stress Reduction Theory (Ulrich i inni): natura działa przez obniżenie stresu – poprzez bodźce wizualne, dźwiękowe, zapachowe, przez „zielony” krajobraz, kojące kolory, dźwięki przyrody itd.

 

„Greenery Hypothesis” (niedawny artykuł): rola zieleni (a jej brak) jako wskaźnika zasobów wodnych i żyzności środowiska w ewolucyjnej przeszłości; ludzie mogą reagować emocjonalnie, gdy obserwują zielony krajobraz (motyw który sugeruje dostęp do wody, pokarmu) vs suchy, jałowy krajobraz. ui.adsabs.harvard.edu

Zapachy roślin, zośniedź, fitochinony (phytoncides) — niektóre badania (np. japońskie) sugerują, że emisje lotnych związków z drzew (zapachy lasu) mogą mieć działanie uspokajające, modulujące odporność. BioMed Central+1